Leopard Gecko, với vẻ ngoài độc đáo và tính cách thân thiện, đã trở thành một trong những loài bò sát cảnh được ưa chuộng nhất hiện nay, thu hút những người yêu thích thú cưng nhờ sự dễ nuôi và khả năng thích nghi tốt. Hãy cùng Ú Ù PETSHOP giải đáp thắc mắc về các bé thằn lằn da báo này nhé!
Leopard gecko là gì?
Leopard gecko (tên khoa học: Eublepharis macularius) là một loài thằn lằn nhỏ, phổ biến trong cộng đồng nuôi bò sát cảnh. Chúng có nguồn gốc từ các vùng bán sa mạc ở Trung Đông, bao gồm Afghanistan, Pakistan, Ấn Độ và Iran.
Dưới đây là một số đặc điểm nổi bật của leopard gecko:
- Kích thước: Leopard gecko có chiều dài từ 20 đến 30 cm khi trưởng thành, con đực thường lớn hơn con cái.
- Tuổi thọ: Chúng có thể sống từ 10 đến 20 năm, thậm chí lâu hơn trong điều kiện nuôi nhốt tốt.
- Màu sắc và họa tiết: Da của chúng có nhiều hoa văn đốm và có thể có nhiều màu sắc khác nhau, từ vàng, trắng, xám, nâu, đến các biến thể màu sắc được lai tạo.
- Chế độ ăn uống: Là động vật ăn côn trùng, leopard gecko chủ yếu ăn các loài côn trùng nhỏ như dế, sâu gạo, sâu superworm, và đôi khi được cung cấp thêm vitamin và canxi không D3 để đảm bảo sức khỏe.
- Tính cách: Chúng có tính cách khá hiền lành, dễ nuôi, và ít hung dữ, do đó được ưa chuộng trong việc nuôi làm thú cưng.
- Khả năng tự vệ: Leopard gecko có khả năng tự vệ độc đáo là có thể rụng đuôi để thoát khỏi kẻ thù. Đuôi của chúng sau đó sẽ mọc lại, nhưng sẽ không giống như ban đầu.
Với vẻ ngoài đáng yêu và tính cách thân thiện, leopard gecko đã trở thành một trong những loài bò sát cảnh được yêu thích nhất trên thế giới.
Cách phân biệt đực cái
Việc phân biệt giới tính ở leopard gecko (tắc kè hoa báo) có thể được thực hiện dựa trên một số đặc điểm hình thái nổi bật sau:
- Lỗ huyệt (Pre-anal pores):
- Con đực: Có một hàng lỗ huyệt rõ ràng, xếp thành hình chữ “V” ở vùng bụng gần hậu môn. Những lỗ này thường lớn và dễ nhìn thấy, đặc biệt ở con trưởng thành.
- Con cái: Lỗ huyệt rất nhỏ hoặc không rõ ràng, khó nhận thấy.
- U phồng gốc đuôi (Hemipenal bulges):
- Con đực: Ở phía dưới gốc đuôi gần hậu môn có hai u phồng lớn, đó là nơi chứa cơ quan sinh dục (hemipenes). Đây là dấu hiệu rất dễ phân biệt khi con đực đã trưởng thành.
- Con cái: Phần gốc đuôi sẽ không có các u phồng này, và bề mặt trơn phẳng hơn.
- Kích thước và hình dáng cơ thể:
- Con đực: Thường có đầu và thân lớn hơn, đuôi to và chắc hơn so với con cái. Đôi khi con đực cũng có hành vi hung hăng hơn, đặc biệt trong mùa sinh sản.
- Con cái: Kích thước nhỏ hơn, đuôi thường không to bằng con đực.
- Hành vi:
- Con đực: Thường tỏ ra lãnh thổ, có hành vi rung đuôi, di chuyển mạnh mẽ hơn và thể hiện sự thống trị, đặc biệt trong thời gian giao phối.
- Con cái: Thường ít hung hăng và không có hành vi rung đuôi thường xuyên như con đực.
Lưu ý:
- Leopard gecko phải đạt độ tuổi khoảng từ 6 đến 9 tháng và chiều dài cơ thể ít nhất 12 cm thì các đặc điểm giới tính mới trở nên rõ ràng. Trước đó, rất khó để phân biệt đực và cái dựa trên hình thái.
Nuôi leopard gecko làm thú cưng là một trải nghiệm thú vị vì chúng khá dễ chăm sóc và thân thiện. Dưới đây là các bước hướng dẫn chi tiết để nuôi loài thằn lằn này trong nhà:
1. Chuồng nuôi (Terrarium)
- Kích thước chuồng: Chuồng kính là lựa chọn tốt nhất. Kích thước chuồng tối thiểu là 40x20x20 cm cho một con leopard gecko. Tuy nhiên, chuồng càng lớn thì không gian cho gecko hoạt động càng thoải mái.
- Nắp chuồng: Nắp chuồng phải có lỗ thông thoáng nhưng đảm bảo gecko không thoát ra ngoài.
- Nền chuồng (substrate): Nên sử dụng chất nền không gây hại như thảm bò sát (reptile carpet), giấy báo, hoặc khăn giấy. Tránh dùng cát hoặc vật liệu nhỏ dễ nuốt, vì có thể gây tắc ruột.
2. Nhiệt độ và ánh sáng
- Nhiệt độ ban ngày: Khu vực sưởi ấm trong chuồng cần có nhiệt độ khoảng 28-32°C, còn phần mát hơn nên giữ ở 22-25°C.
- Nhiệt độ ban đêm: Nhiệt độ có thể hạ xuống khoảng 18-22°C.
- Nguồn sưởi: Sử dụng đèn sưởi hoặc tấm sưởi (under-tank heater) đặt dưới chuồng, vì leopard gecko hấp thụ nhiệt từ bụng.
- Ánh sáng: Leopard gecko là loài hoạt động về đêm, nên không cần ánh sáng UVB mạnh. Tuy nhiên, cung cấp ánh sáng ban ngày giúp điều chỉnh chu kỳ ngày-đêm của chúng.
3. Chế độ ẩm
- Độ ẩm: Chuồng nuôi nên giữ độ ẩm ở mức trung bình, khoảng 30-40%. Đặt một hộp ẩm (moist hide) với rêu hoặc giấy ướt để giúp chúng lột da dễ dàng.
4. Thức ăn và dinh dưỡng
- Thức ăn chính: Leopard gecko ăn côn trùng sống như dế, sâu gạo, sâu superworm, wax worm, gián dubia, red runner… Côn trùng phải được phủ thêm bột vitamin và canxi không D3 để ngăn ngừa bệnh xương khớp.
- Tần suất cho ăn: Con non ăn hàng ngày, trong khi con trưởng thành chỉ cần ăn 2-3 lần mỗi tuần.
- Nước uống: Luôn có sẵn một bát nước sạch nhỏ, nông trong chuồng để gecko uống.
5. Nơi ẩn nấp và leo trèo
- Leopard gecko thích có những nơi ẩn nấp để cảm thấy an toàn. Cung cấp ít nhất hai nơi ẩn nấp ở các khu vực khác nhau của chuồng (nơi ấm và nơi mát).
- Bạn có thể thêm các vật dụng trang trí như cây nhân tạo hoặc đá để chúng leo trèo và cảm giác thoải mái.
6. Chăm sóc sức khỏe
- Lột da: Leopard gecko lột da theo chu kỳ. Bạn cần cung cấp môi trường ẩm để giúp quá trình lột da diễn ra suôn sẻ.
- Kiểm tra sức khỏe: Quan sát phân, da, và hành vi của chúng. Nếu có dấu hiệu biếng ăn, sụt cân, lười vận động, cần kiểm tra nhiệt độ chuồng hoặc đưa đến bác sĩ thú y chuyên về bò sát.
- Đuôi khỏe mạnh: Thằn lằn da báo dự trữ mỡ ở đuôi, nên đuôi càng mập là dấu hiệu chúng đang khỏe mạnh.
7. Tương tác và chăm sóc
- Leopard gecko thường hiền lành và không hung dữ, nhưng bạn nên nhẹ nhàng khi bế chúng. Không nên bế chúng quá thường xuyên, đặc biệt trong thời gian đầu để tránh căng thẳng.
- Khi bế, luôn để gecko bò tự nhiên trên tay bạn và không được kéo đuôi, vì chúng có thể rụng đuôi để tự vệ.
8. Dọn dẹp chuồng
- Chuồng cần được dọn vệ sinh thường xuyên. Bạn nên thay giấy lót hoặc chất nền mỗi tuần và lau dọn chuồng để tránh vi khuẩn phát triển.
- Thức ăn thừa cần được loại bỏ để không gây ô nhiễm và thu hút côn trùng không mong muốn.
Leopard gecko rất dễ chăm sóc, không yêu cầu quá nhiều thời gian nhưng vẫn cần sự quan tâm để đảm bảo chúng sống khỏe mạnh và hạnh phúc.
Morph là thuật ngữ dùng để chỉ các biến thể về màu sắc, hoa văn, và hình dáng của loài bò sát, được tạo ra thông qua quá trình lai tạo có chọn lọc. Với leopard gecko, morph là kết quả của sự kết hợp các gene khác nhau, tạo ra nhiều loại hình thái độc đáo.
Dưới đây là một số morph phổ biến của LG:
- Normal (Wild Type): Đây là morph cơ bản, có màu vàng với các đốm đen trên khắp cơ thể, giống như hình thái tự nhiên ngoài hoang dã.
- Albino: Morph này không có sắc tố melanin, có màu sáng hơn với hoa văn nhẹ, và mắt đỏ hoặc hồng.
- Có ba dòng Albino chính: Tremper, Bell, và Rainwater.
- Blizzard: Morph này không có hoa văn, toàn bộ cơ thể có màu đơn sắc, thường là trắng, vàng nhạt, hoặc tím nhạt.
- Leucistic (Patternless): Một morph với cơ thể màu trơn, không có đốm hoặc hoa văn, thường có màu vàng nhạt.
- Tangerine: Morph có màu cam nổi bật, càng đậm thì càng được ưa chuộng.
- Super Hypo: Leopard gecko không có đốm trên cơ thể, chỉ còn lại màu vàng hoặc cam.
- Mack Snow: Morph có màu trắng và đen khi còn nhỏ, dần chuyển thành màu sáng hơn khi trưởng thành.
- Enigma: Morph này có đặc điểm màu sắc pha trộn không đều, và có thể có vấn đề về thần kinh liên quan đến sự mất điều khiển cơ thể.
- Eclipse: Đặc điểm của morph này là đôi mắt đen hoàn toàn hoặc có một phần đen (snake eyes).
- Giant/Super Giant: Đây là morph có kích thước lớn hơn bình thường, có thể đạt chiều dài và cân nặng vượt trội.
Mỗi morph có sự kết hợp độc đáo giữa màu sắc và hoa văn, làm cho thằn lằn da báo trở thành một trong những loài thú cưng có sự đa dạng hình thái thú vị nhất.
Quá trình sinh sản của thằn lằn da báo
Leopard gecko (tắc kè hoa báo) là loài bò sát đẻ trứng, và quá trình sinh sản của chúng diễn ra theo các bước sau:
- Giao phối: Mùa sinh sản của leopard gecko thường diễn ra vào mùa xuân hoặc đầu mùa hè. Con đực sẽ thực hiện những hành động tán tỉnh bằng cách rung đuôi và phát ra âm thanh nhỏ để thu hút con cái. Khi con cái chấp nhận, chúng sẽ giao phối.
- Thụ tinh và phát triển trứng: Sau khi giao phối, trứng sẽ được thụ tinh bên trong cơ thể con cái. Con cái có thể đẻ một hoặc hai quả trứng mỗi lần. Thời gian trứng phát triển bên trong thường kéo dài từ 2 đến 4 tuần.
- Đẻ trứng: Khi trứng đã phát triển đầy đủ, con cái sẽ tìm một chỗ an toàn và ấm áp để đẻ. Nó thường chọn những nơi đất mềm hoặc chất nền mà nó có thể dễ dàng đào bới. Một lứa thường có từ 1 đến 2 quả trứng.
- Ấp trứng: Trứng không có lớp vỏ cứng như trứng chim mà có vỏ mềm, da dai. Thời gian ấp trứng kéo dài khoảng từ 40 đến 60 ngày tùy thuộc vào nhiệt độ môi trường. Nhiệt độ ấp trứng cũng ảnh hưởng đến giới tính của con non:
- Nhiệt độ ấp khoảng 26-29°C thường tạo ra con cái.
- Nhiệt độ ấp từ 31-33°C sẽ tạo ra nhiều con đực hơn.
- Nở trứng: Sau khi ấp đủ thời gian, con non sẽ sử dụng răng trứng (egg tooth) để phá vỡ vỏ và chui ra ngoài. Khi mới nở, chúng đã có thể di chuyển và săn mồi ngay lập tức, nhưng vẫn sẽ cần vài ngày để cơ thể hoàn toàn cứng cáp. Con non sẽ rụng răng trứng sau vài ngày.
Leopard gecko là loài bò sát đẻ trứng và có chu kỳ sinh sản khá điển hình trong nhóm thằn lằn, với sự thay đổi về giới tính phụ thuộc vào nhiệt độ ấp trứng.
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp (FAQ) dành cho những người mới nuôi leopard gecko:
1. Leopard gecko cần chuồng lớn bao nhiêu?
- Một chuồng nuôi có kích thước tối thiểu là 40x20x20 cm là đủ cho một con leopard gecko. Tuy nhiên, nếu có điều kiện, bạn nên chọn chuồng lớn hơn để gecko có nhiều không gian di chuyển và hoạt động.
2. Leopard gecko ăn gì?
- Chúng ăn các loài côn trùng nhỏ như dế, sâu bột, sâu superworm. Côn trùng cần được bổ sung vitamin và canxi không D3 trước khi cho ăn để đảm bảo dinh dưỡng tốt nhất. Ú Ù PET SHOP có bán đủ loại thức ăn và phụ kiện cho các bé LG này.
3. Có cần cung cấp ánh sáng UVB cho leopard gecko không?
- Leopard gecko là loài hoạt động về đêm, do đó không cần ánh sáng UVB mạnh như một số loài bò sát khác. Tuy nhiên, cung cấp ánh sáng ban ngày nhẹ sẽ giúp điều chỉnh chu kỳ ngày – đêm của chúng.
4. Tôi có thể cho leopard gecko ăn mỗi ngày không?
- Đối với leopard gecko con, bạn có thể cho chúng ăn hàng ngày. Còn đối với con trưởng thành, cho ăn khoảng 2-3 lần một tuần là đủ. Luôn theo dõi tình trạng đuôi và cơ thể để biết chúng có cần nhiều thức ăn hơn hay không.
5. Làm thế nào để tôi giữ cho leopard gecko khỏe mạnh?
- Đảm bảo chuồng có nhiệt độ phù hợp, cung cấp nơi ẩn nấp, và cho chúng ăn đúng loại côn trùng đã được phủ vitamin và canxi không D3. Bạn cũng nên dọn chuồng thường xuyên và cung cấp đủ nước sạch.
6. Tại sao leopard gecko của tôi không ăn?
- Leopard gecko có thể không ăn do nhiều nguyên nhân: nhiệt độ chuồng không đúng, đang trong quá trình lột da, căng thẳng, hoặc bệnh tật. Nếu chúng không ăn trong vài ngày, hãy kiểm tra các yếu tố môi trường và sức khỏe của chúng.
7. LG có cần độ ẩm cao không?
- Không. LG thích môi trường khô, nhưng bạn nên cung cấp một hộp ẩm (moist hide) để giúp chúng lột da dễ dàng hơn. Độ ẩm tổng thể trong chuồng nên nằm trong khoảng 30-40%.
8. Leopard gecko có rụng đuôi không?
- Có. Nếu cảm thấy bị đe dọa, leopard gecko có thể rụng đuôi để tự vệ. Đuôi sẽ mọc lại, nhưng sẽ không giống như ban đầu. Vì vậy, cần cẩn thận khi xử lý để tránh làm chúng sợ hãi.
9. Leopard gecko có cần uống nước không?
- Có. Bạn nên luôn cung cấp một bát nước sạch trong chuồng để chúng có thể uống khi cần.
10. Leopard gecko có cắn người không? có nuôi chung với nhau được không?
- Leopard gecko thường hiền lành và không hung dữ. Tuy nhiên, trong trường hợp cảm thấy bị đe dọa hoặc căng thẳng, chúng có thể cắn, nhưng vết cắn của chúng khá nhẹ và không gây đau đớn.
- Thằn lằn da báo chỉ nên nuôi chung hai con cái hoặc một cặp đực cái, vì nếu nuôi hai con đực cùng nhau, chúng sẽ cắn nhau do bản tính tranh giành lãnh thổ.
11. Tại sao leopard gecko của tôi lột da liên tục?
- LG lột da định kỳ để phát triển. Khi chúng còn nhỏ, chúng có thể lột da thường xuyên hơn (khoảng 1-2 tuần/lần), và khi trưởng thành, tần suất này giảm xuống vài tuần hoặc vài tháng/lần. Nếu chúng lột da liên tục và gặp khó khăn, có thể do môi trường quá khô và bạn cần tăng độ ẩm trong chuồng.
12. Làm sao để biết leopard gecko của tôi khỏe mạnh?
- Một con leopard gecko khỏe mạnh sẽ có đuôi mập, mắt sáng, da đều màu, và luôn hoạt động bình thường. Nếu bạn thấy chúng biếng ăn, đuôi gầy đi, hoặc ít hoạt động hơn bình thường, đó có thể là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe.
Những câu hỏi trên sẽ giúp người mới hiểu rõ hơn về cách nuôi leopard gecko và đảm bảo rằng chúng được chăm sóc tốt nhất trong môi trường nuôi nhốt.
Sau khi đọc bài viết trên và các bạn có nhu cầu rước các bé Thằn lằn da báo về nuôi làm thú cưng thì liên hệ Ú Ù PETSHOP qua zalo: 0966058264 và telegram: https://t.me/uupetshop nhé.